Мифы Авторынок Гостевая Редакция Контакт Архив

Обновление каждый четверг  

Музеi

Не дайце аб сабе забыць

У гэтым годзе Беларускаму дзяржаўнаму музею гiсторыi рэлiгii у г. Гродне спаўняецца 25 год з дня заснавання i 10 год з пераводу музея ў новы будынак i пачатку рэстаўрацыi апошняга, якую i рэстаўрацыяй цяжка было назваць. Аднак у 2002 годзе, нарэшце, з’явiлася рэальная надзея на тое, што будзе пачата сапраўдная рэстаўрацыйная праца, i ў хуткiм часе гродзенцы будуць мець магчымасць наведваць выставы на ўласных экспазiцыйных плошчах музея.

Дзiўна, але гродзенцы ўпэўнены, што музей гiсторыi рэлiгii зачынены. Дакладней, адмiнiстрацыя працуе для чагосьцi, аднак паглядзець на экспанаты магчымасцi няма. Выправiла гэтую памылку дырэктарка музея Карнiлава Л.А., патлумачыўшы, што музей не зачынены, аднак яго будынак зараз знаходзiцца на рэстаўрацыi. Другая справа, што вядзецца яна ўжо з 1992 года i такiмi нiзкiмi тэмпамi, што вынiкаў пакуль няма. Прычына – эканамiчныя цяжкасцi i непрафесiйнасць тых, хто займаўся рэстаўрацыяй будынка.

Шанец на справе адрадзiцца з’явiўся ў жнiўнi 2002 года, калi калегiя мiнiстэрства культуры аб зберажэннi гiсторыка-культурнай спадчыны Гродзенскай вобласцi прызнала неабходнасць хутчэйшай рэстаўрацыi будынка (Замкавая,16) i адкрыцця музея. Дарэчы, гэта адзiная з 40 мураваных пабудоў ХVII – ХVIII стст. – былы палац Храптовiчаў, – якая сення захавалася амаль у першазданным выглядзе. Грошы, якiя выдзелiла дзяржава, у першую чаргу будуць выкарыстаны на праектныя працы i перакрыцце страхi, замену сталяркi, унутранае аздабленне. Iншымi словамi, пакуль толькi на самае неабходнае.

Калi ў 1992 годзе былы манастырскi будынак на вулiцы Д.Гарадзенскага, у якiм размяшчаўся музей, быў аддадзены праваслаўнай царкве, а ў 1998 годзе музей быў вымушаны прыпынiць сваю дзейнасць i ў новым будынку, ен застаўся без уласных стацыянарных экспазiцыйных i выставачных плошчаў. Дарэчы, на будынак храма ў той час прэтэндавалi гродзенскiя ўнiяты, паколькi ад самага пачатку iснавання храм быў унiяцкiм. Праўда, гродзенскiя ўлады па зразумелых прычынах аддалi манастыр менавiта праваслаўным.

Аднак i ў гэтых умовах калектыў музея працягваў працаваць. З 1999 года былi наладжаны перасовачныя выставы па горадзе, а потым – i ў раенных музеях. Пакiнуць каля 72 тысяч экспанатаў (сярод якiх славуты акваманiл-вадалiў ХП ст.) марна захоўвацца пад замком было немагчыма. Прадметы з калекцый скульптуры, старадрукаў, тканiн, рэлiгiйнага жывапiсу, твораў дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва дэманстравалiся на выставах у гiсторыка-археалагiчным музеi Гродна, у Мастах, Слонiме, Наваградку, Дзятлаве. Найбольш цiкавыя выставы мiнулага года – «Вобраз мацi Божай у iканапiсе» (Гродна, Наваградак), «Свет сакральнага мастацтва» (Дзятлава), «Беларускi рушнiк» (Масты).

У 2002 годзе ў вобласцi будуць наладжаны некалькi буйных выстаў. У жнiўнi пройдзе выстава «Нябесная апякунка Беларусi» (да 900-годдзя з дня нараджэння Е.Полацкай) у Карэлiчах, а таксама «Новы Запавет у мастацтве» у Дзятлава. У слонiмскiм музеi ў снежнi адчынiцца выстава «Раство Хрыстова. Каляды на Беларусi». У Гродне ў сакавiку – красавiку пройдуць перасовачныя выставы «Вялiкдзень – свята святаў», «Святыя зямлi Беларускай», «Прынеманская вяселка» (гродзенскiя дываны) i г.д. у навучальных установах, вайсковых частках, дамах ветэранаў. За iх арганiзацыю адказвае загадчыца навукова-асветнiцкага аддзела Ходар С.Ю.

Важна, што калектыў супрацоўнiкаў музея да сенняшняга дня захаваўся амаль у былым складзе. Гэта дазваляе ладзiць не толькi выставы, але i працягваць навуковую дзейнасць. Сення працаваць з гiстарычнай спадчынай музея прыязджаюць навукоўцы з Беларусi, Расii, Украiны , Польшчы i iншых краiн.

Апошнiя некалькi год калектыў музея працаваў пад сумным дэвiзам: «Не даць аб сабе забыць». Аднак ужо сення дырэктарка плануе экспазiцыю першай выставы ў адрэстаўраваным будынку. Л.А.Карнiлава мяркуе стварыць выставу, якая б распавядала аб свеце анелаў (нябеснай iерархii). Падобнай выставы ў рэспублiцы пакуль што не было.

Увогуле, будучая дзейнасць музея будзе больш акцэнтаваць увагу на праблемах царквы i культуры, i самi экспазiцыi не будуць калькамi са старых. Улiчыўшы 25-гадовы вопыт, музей пачне працаваць на новым подыху. Дай Бог, каб гэта сапраўды атрымалася.

Кацярына САЗАНАВЕЦ

Назад